{ "title": "Protein C", "image": "https://www.protein.gen.tr/images/protein-c.jpg", "date": "19.01.2024 00:12:54", "author": "Emrah Bulut", "article": [ { "article": "
Protein C, iltihaplanma ve kan pıhtılaşması belirtisi olan süreçlerde yer alan bir protein olarak bilinmektedir. Aktif olmayan durumlarda kanda dolaşır ve sadece trombin adı verilen başka bir proteine bağlandığında aktif hale gelir. Aktive edildiği vakit, faktör V ve faktör VIIIa gibi proteinlerin parçalanmasını sağlar. Bu proteinler normal olarak trombin düzeylerini attırırlar. Bu sayede Protein C bir negatif geri besleme mekanizması olarak görev üstlenir. Özünde ise bu aktivite üzerine kan pıhtısı oluşumunu engellemektedir. Enfeksiyonlara karşı şiddetli olarak bağışıklık tepkisi oluşturarak sepsis adlı yaşamı tehdit eden bir duruma neden olabilir.

Protein C şiddetli sepsis tedavisi uygulanmasında başarılı bir şekilde kullanımı gerçekleşir. Lökosit maddelerin yanı sıra endotel hücreleri benzeri olan beyaz kan hücrelerinin iltihap tepkisini azaltmaktadır. Protein C maddesinin var olması durumunda, hücreler düşük seviyede bazı interlökin maddeleri ve tümör nekroz faktör-alfa maddesini serbest bırakır. Bu bileşikler, iltihaplanma oluşumu ve septik şoka, yakınında olan hücreleri korumak amacıyla yardımcı olan üretimini yok eder. Protein C maddesinin dokuyu korumasının bir diğer önemli yeri, kan damarları üzerinde bulunan etkileri aracılığıyla olmaktadır. Kan damarları çevreleyen endotel hücreleri, bağışıklık hücrelerinin dokuya girmesine neden olan bir bağışıklık tepkisi esnasında normal olarak geçirgen hale getirir. Protein C maddesi bulunması durumunda, bu hücreler hedeflenen dokunun yıkımı amacıyla bağışıklık hücrelerine engel olur ve geçirgen olmaya devam etmektedir. Bu koruyucu etkilerden dolayı Protein C onaylanmış septik bir şok tedavi haline gelmiştir.

Fareler kullanılarak gerçekleştirilen çalışmalarda sepsis yani kan zehirlenmesi sonrasında Protein C maddesinin sağ kalım oranını arttırdığı belirlenmiştir. Hem endotelyal hücrelerde ve lökositler yüzeylerinde protein C maddesine rastlanır. Protein C reseptörlere bağlandığı vakit bir hücre sinyal sistemi devreye girmektedir. Etkilenen endotel hücreleri de kan basıncını dengede tutmak amacıyla ve dokudan sıvı sızmasını önlemek amacıyla çalışmaktadır. Lökositler daha az pro-inflamatuar bileşik maddelerinin serbest bırakılmasına neden olurlar ve Protein C maddesine bağlandıktan sonra bu bileşiklere gitgide yok olan bir tepki belirtirler. Protein C maddesi için gen kodlaması yapılmasının kusurlu durumları hastalık belirtilerine katkı sağlar. Değişim hücreleri Protein C üretemez hale gelir. Bu genlerin tek bir kopyasına sahip olmak, venöz tromboz olarak adlandırıan damarlarında kan pıhtılarının görülmesine sebep olabilir. İki kusurlu kopya yaygın olarak kan pıhtılaşmasına neden olur ve genellikle öldürücü olan bir etki belirtir. Diğer tıbbi koşullarda protein maddelerinin hatalı bir şekilde üretildiği yerlerde Protein C maddesine bir direnç gerek duyar. Bu değişim çoğunlukla Protein C maddesiyle bağlanamaz duruma gelmesi ve Faktör V ve Faktör VIIIa maddesini etkisiz hale getirmesiyle son bulur. Bu direncin belirtileriyse Protein C maddesinin kısmi olarak ya da tamamen yetersizliğinden dolayı ayırt edilemez hale gelmesidir. Sonuç olarak, bu değişime sahip kişilerde çok daha muhtemel bir şekilde tromboz gelişimi olmaktadır.
" } ] }