{
    "title": "Proteinin Yapısı",
    "image": "https://www.protein.gen.tr/images/proteinin-yapisi-4287.jpg",
    "date": "18.01.2024 22:27:35",
    "author": "Bekir İLBAĞI",
    "article": [
        {
            "article": "<div><b>Proteinin yapısı,</b> Protein, amino asitlerin belirli sayıda, belirli türde ve belirli diziliş sırasında karakteristik düz zincirde birbirlerine kovalent bağlanmasıyla oluşmuş polipeptitlerdir. Amino asitlerin polimerleridirler. Protein hücredeki bütün biyolojik olayların yapıtaşıdır. Hücre içerisinde gerçekleşen olaylar; yüz binlerce değişik proteinin kendilerine verilmiş olan görevleri yerine getirmeleri ile gerçekleşir.</div><div><br></div><div><b>Proteinin yapısı:</b> Protein molekülleri, yapı taşları olan aminoasitlerin birbirleri fibröz proteinler peşi sıra kimyasal bağlarla birbirlerine bağla­narak meydana getirdikleri uzun polimer zincirleridir. İki aminoasit molekülünün arasından bir molekül su ayrılmasıyla meydana gelen bağa peptit bağı ismi verilir. Peptit bağlarıyla birbirlerine bağlanan aminoasitlerin meydana getirdiği yapıya da polipeptit zincirinin yapısında yüzlerce aminoasit bulunabilir. Birden çok sayıdaki polipeptit zinciri de bir araya gelerek protein moleküllerini oluş­turur. Ancak protein moleküllerinin yapısı gelişi güzel bir dizilim göstermez. Her molekülün molekül ağırlığı, özgün kimyasal bileşimi ve aminoasit dizilimi vardır.</div><div><br></div><div>Protein moleküllerinin üç boyutlu biçimleri de karak­teristik nitelikler taşır. Bu niteliklerine göre pro­teinler iki ana gruba ayrılabilirler. Birincisi fibröz proteinlerdir; polipeptit zincirlerinin bir eksen çevresinde dizilerek uzun lifçiklerden oluşan bir yapıdır. Fibröz protein, bağ dokusu­nun temel yapı unsurudur. İkinci grup globüler proteinler ise polipeptit zin­cirlerinin sıkı bir şekilde kümeleşerek oluştur­dukları küre benzeri yapılardır. Fibröz pro­teinler suda çözünmez; ama globüler proteinler suda kolayca çözünür ve yayılırlar. En­zimler bazı albumin, hormonlar ve hemoglobin gibi yaşam etkinlikleri açısından büyük önem arz eden proteinler hep globüler yapıdadırlar.</div><div><br></div><div><b>Proteinler genel anlamda dörtlü bir yapı gösterirler</b></div><div><br></div><div><b>Birincil yapı:</b> Proteinlerin hangi amino asitlerden meydana geldiğini ve bu amino asitlerin hangi sırayla birbirlerine bağlandıklarını gösteren yapısıdır. \"Gly-Phe-Meth-Ala-Val-Try\" Sol tarafa N-terminali, sağ tarafa da C-terminali gelecek biçimde yazılırlar.</div><div><br></div><div><b>İkincil yapı:</b> Proteindeki amino asitlerin intramoleküler veya intermoleküler hidrojen bağları sebebiyle belirlenen geometrik yapıdır.</div><div><br></div><div><b>İki tür ikincil yapı vardır</b></div><ul><li><b>Alfa heliks:</b> Protein zinciri bir sarmal biçimde ve birbirinin üstüne gelen amino asitlerin birbiriyle hidrojen bağı yapabileceği biçimde dizilmesinden oluşur. Doğadaki amino asitlerin tamamına yakını L stereoizomerinden oluştuğundan proteinler de yalnızca alfa heliks yapabilirler. Bu biçimdeki bir geometri hidrojen bağları nedeniyle kararlı hale gelir ve sterik olarak da tercih edilir.</li><li><b>Beta düzlemsel tabaka:</b> Protein zincirlerinin birbiri üzerine tabakalar halinde hidrojen bağı ile bağlanması neticesi oluşan yapıdır. Bu katmanlar birbirine anti-paralel olarak durabildiği gibi paralel olarak da durabilir. Yün ve ipek gibi yapısal proteinlerin ikincil yapılarında çoğunlukla görülen bir yapıdır ve bu proteinlerin genel özelliklerini ve biçimini belirler.</li></ul></div><div><b>Üçüncül yapı:</b> Proteinin genel olarak üç boyutlu yapısı olarak özetlenebilir. Yapısal proteinler oldukça düzenli bir yapıya sahip olmalarına karşın, enzim veya reseptör gibi proteinlerin karmaşık, birazcık dağınık yumakları andıran yapıdadırlar. Fakat enzimlerin ve reseptörlerin bu üç boyutlu yapıları fonksiyonları açısından çok önemlidir. Bu sebeple enzimlerin ve reseptörlerin üç boyutlu yapılarının ve bu yapıyı etkileyen etmenlerin bilinmesi enzimlerin çalışma mekanizmalarını anlamakta büyük önem taşır.</div><div><br></div><div><b>Dördüncül yapı:</b> Dördüncül yapı, birden çok protein alt biriminden oluşan proteinlerin yapılarını ifade eder. Hemoglobinin dördüncül yapısı işte bu proteinlerin hepsinin bir arada bulunması ve geometrik bir şekil oluşturması neticesi oluşur.</div>"
        }
    ]
}